ឈាន ?

ឈាន ជាពាក្យបាលី ពាក្យសំស្រ្កឹតហៅថា ធ្យាន។ ឈាន ជាសភាវៈ នៃសមាធិ ដែលចិត្តបានគ្របសង្កត់ អកុសលនីវណធម៌ទាំង៥ គឺកាមច្ឆន្ទៈ​ ព្យាបាទៈ ថីនមិទ្ធៈ ឧទ្ធច្ចកុក្កុច្ចៈ និង​ វិចិកិច្ឆា។ កាលចិត្តចុះស៊ប់ក្នុងឈាន គឺអាចតាំងនៅបានអស់កាលជាច្រើនម៉ោង។ ឈានធ្វើឲ្យចិត្តអ្នកបានចម្រើន បានរឹងមាំ ហើយអាចចូលជ្រៅទៅក្នុងធម្មជាតិពិតបាន តាមរយៈវត្តមានពិតរបស់ធម៌(ធម្ម)។ ឈានមាន៨បែបផ្សេងគ្នា ហៅថា សមាបត្តិ៨ គឺរូបជ្ឈាន៤ (ឈានមានរូប)និងអរូប្បជ្ឈាន៤​ (ឈានអត់រូប)។ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ បានរកឃើញដោយព្រះអង្គឯងថា កាលផុតអំពី នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនៈ(ឈានសមាបត្តិទី៨) តទៅ គឺជាការសូន្យទៅ នៃវេទនា និងសញ្ញា ដែលព្រះអង្គហៅថា ឈានទី៩។ ឈានទី៩នេះ គឺជាវិស័យរបស់ ព្រះអនាគាមី ព្រះអរហន្ត ព្រះបច្ចេកពុទ្ធ និងព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ តែប៉ុណ្ណោះ។

FB