ការធ្វើបាតុកម្មទ្រង់ទ្រាយធំដណ្តើមបាន Hong Kong Lebanon Chile និង Iraq ដោយសារភាពចលាចលបានរាលដាលពាសពេញពិភពលោក

នៅហុងកុងវាជាជម្លោះបត្យាប័នដ៏ស្មុគស្មាញមួយពាក់ព័ន្ធនឹងជនសង្ស័យឃាតកម្ម។ នៅ Beirut វាជាពន្ធដែលបានស្នើសុំលើសេវាកម្មផ្ញើសារ WhatsApp ដែលមានប្រជាប្រិយភាព។ នៅក្នុងប្រទេសឈីលីវាជាការឡើងថ្លៃ ៤ សេននៅក្នុងតម្លៃផ្លូវក្រោមដី។

ប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះមានការតវ៉ានិងការប៉ះទង្គិចគ្នាជាច្រើនបានផ្ទុះឡើងនៅកន្លែងឆ្ងាយ ៗ ដែលបង្កឡើងដោយសកម្មភាពដែលហាក់ដូចជាតិចតួចដែលម្នាក់ៗត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាចំបើងចុងក្រោយ។ ការធ្វើបាតុកម្មត្រូវបានជំរុញដោយការសោកសៅក្នុងមូលដ្ឋានប៉ុន្តែឆ្លុះបញ្ចាំងពីការមិនសប្បាយចិត្តនៅទូទាំងពិភពលោកចំពោះការកើនឡើងវិសមភាពពួកឥស្សរជនពុករលួយនិងការសន្យាដែលខូច។

នៅពេលដែលរលកនៃការតវ៉ាដូចកាលពីរដូវផ្ការីកអារ៉ាប់ឆ្នាំ ២០១១ ឬការប្រមូលផ្តុំគ្នាដែលបានពន្លឿនការបែកបាក់សហភាពសូវៀតបានផ្តោតលើរបបផ្តាច់ការការធ្វើបាតុកម្មចុងក្រោយបង្អស់កំពុងប្រមូលផ្តុំរដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោត។ ភាពវឹកវរនៅលើទ្វីបចំនួន ៣ រួមជាមួយនឹងភាពមិនចុះសម្រុងនៃជាតិពុលនៅក្នុងទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននិងទីក្រុងឡុងដ៍បានធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភថ្មីអំពីថាតើបទបញ្ជាអន្តរជាតិសេរីដោយមានការបោះឆ្នោតសេរីនិងទីផ្សារសេរីនៅតែអាចអនុវត្តតាមការសន្យារបស់ខ្លួនបានដែរឬទេ។

ប្រជាជននៅតែចង់បានការដួលរលំនៃរបបនេះ
ប្រជាជនលីបង់រាប់ពាន់រាប់ពាន់នាក់បានហូរចូលតាមដងផ្លូវបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលបានប្រមូលពន្ធថ្មីលើ WhatsApp លើកញ្ចប់សេវាកម្មត្បិតត្បៀតដែលបានឆ្លើយតបទៅនឹងវិបត្តិសារពើពន្ធដែលកាន់តែខ្លាំងឡើង។

ការតវ៉ាបានកើនឡើងយ៉ាងលឿនទៅជាការចោទប្រកាន់នៃបទបញ្ជាសង្រ្គាមក្រោយស៊ីវិលទាំងមូលដែលក្នុងនោះការរៀបចំបែងចែកអំណាចនិកាយបានផ្លាស់ប្តូរអតីតមេដឹកនាំសង្គ្រាមនិងឥស្សរជនដទៃទៀតទៅជាវណ្ណៈនយោបាយអចិន្រ្តៃយ៍។ ក្នុងរយៈពេលបីទស្សវត្សចាប់តាំងពីសង្គ្រាមបានបញ្ចប់មេដឹកនាំដដែលបានប្រើបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយដើម្បីទទួលបានការបោះឆ្នោតជាថ្មីម្តងទៀតទោះបីជារដ្ឋាភិបាលមិនបានផ្តល់នូវសេវាកម្មមូលដ្ឋានដូចជាអគ្គិសនីទឹកនិងការប្រមូលសំរាមក៏ដោយ។

រឿងស្រដៀងគ្នានេះត្រូវបានលាតត្រដាងនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ចាប់តាំងពីការលុកលុយដែលដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិកនៅឆ្នាំ ២០០៣ ជាកន្លែងដែលរដ្ឋាភិបាលដែលចែកចាយអំណាចនិងការិយាល័យកំពូលក្នុងចំណោមប្រជាជននិកាយស៊ីអ៊ីតនិងជនជាតិភាគតិចស៊ុននីនិងឃឺដបានក្លាយទៅជាប្រទេសដែលមានអំពើពុករលួយដោយភាគីនានាបានស្អប់ខ្ពើមក្រសួងនៅពេលដែលសេវាកម្មនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធ្លាក់ចុះ។ ប្រាសាទព្រះវិហារទោះបីប្រទេសនេះមានទ្រព្យប្រេងច្រើនក៏ដោយ។


លោក Fawaz Gerges សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃសាលាសេដ្ឋកិច្ចទីក្រុងឡុងបានមានប្រសាសន៍ថា“ ការគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំគួបផ្សំនឹងអំពើពុករលួយកំពុងរីកដុះដាលបានធ្វើឱ្យប្រជាជនអារ៉ាប់មួយភាគធំមានការចាប់អារម្មណ៍” ។ “ គ្មានអ្វីប្លែកទេដែលថាអារ៉ាប់រាប់លាននាក់បានឃ្លានហើយ” ។


ការតវ៉ានៅក្នុងប្រទេសទាំងពីរផ្តោតលើរដ្ឋាភិបាលដែលនៅជិតអ៊ីរ៉ង់និងគាំទ្រដោយសម្ព័ន្ធមិត្តក្នុងតំបន់ដែលប្រដាប់អាវុធយ៉ាងខ្លាំងរបស់ខ្លួនដោយបង្កើនការភ័យខ្លាចនៃប្រតិកម្មតបដ៏ឃោរឃៅមួយ។ ប្រជាជនអ៊ីរ៉ាក់ជិត ២០០ នាក់ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងការប៉ះទង្គិចគ្នានាពេលថ្មីៗនេះជាមួយកងកំលាំងសន្តិសុខហើយក្រុមអ្នកគាំទ្រក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ Hezbollah ដែលគាំទ្រដោយអ៊ីរ៉ង់បានធ្វើបាតុកម្មជាមួយក្រុមបាតុករនៅ Beirut ។


លោក Gerges មានប្រសាសន៍ថា“ មិនមានគ្រាប់កាំភ្លើងវេទមន្តឬចម្លើយងាយសម្រាប់វិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរនៃអភិបាលកិច្ចនៅក្នុងទឹកដីអារ៉ាប់ទេ” ។ ការតស៊ូនឹងខ្លាំងក្លាហើយវែងនិងចំណាយច្រើនប៉ុន្តែមិនមានការថយក្រោយទេ


ការកើនឡើងប្រឆាំងនឹងប្រទេសចិនដែលកំពុងកើនឡើង
ការតវ៉ារបស់ហុងកុងបានផ្ទុះឡើងនៅដើមខែមិថុនាបន្ទាប់ពីទីក្រុងពាក់កណ្តាលស្វ័យតបានអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីបត្យាប័នដែលធ្វើឱ្យប្រជាជនប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃការបញ្ជូនទៅប្រព័ន្ធតុលាការរបស់ប្រទេសចិន។ នៅពេលមួយក្រុមអ្នកតវ៉ាបាននិយាយថាពួកគេបាននាំមនុស្ស ២ លាននាក់ចូលតាមផ្លូវ។

អាជ្ញាធរត្រូវបានបង្ខំឱ្យទម្លាក់សំណើធ្វើបត្យាប័នដែលត្រូវបានបង្កឡើងដោយតម្រូវការក្នុងការដោះស្រាយស្ថានភាពរបស់ជនសង្ស័យឃាតកម្មដែលចង់សម្លាប់មិត្តស្រីមានផ្ទៃពោះរបស់គាត់នៅតៃវ៉ាន់។ ប៉ុន្តែនៅពេលនោះចលនានេះបានរួមបញ្ចូលការទាមទារ ឲ្យ មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញជាទម្រង់នៃការបោះឆ្នោតដោយផ្ទាល់សម្រាប់មេដឹកនាំកំពូលរបស់ទីក្រុង។


ចាប់តាំងពីប្រទេសចិនកាន់កាប់ទីក្រុងហុងកុងពីចក្រភពអង់គ្លេសក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៧ មេដឹកនាំទីក្រុងត្រូវបានជ្រើសរើសដោយគណៈកម្មាធិការអភិជនដែលភាគច្រើនជាសេដ្ឋីនិយមក្រុងប៉េកាំង។ សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាមូលដ្ឋាននិងស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិរបស់មជ្ឈមណ្ឌលហិរញ្ញវត្ថុអាស៊ីពាក់កណ្តាលត្រូវបានជ្រើសរើសដោយផ្ទាល់ប៉ុន្តែពាក់កណ្តាលទៀតត្រូវបានជ្រើសរើសដោយអ្នកតំណាងមកពីហិរញ្ញវត្ថុទេសចរណ៍អាហារគណនេយ្យនិងឧស្សាហកម្មដទៃទៀតដែលបន្ថែមការមិនពេញចិត្តជាសាធារណៈចំពោះការសន្យាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។


ដោយផ្អែកទៅលើចលនាបាតុកម្មរបស់ហុងកុងកំពុងតែមានការភ័យខ្លាចកាន់តែខ្លាំងឡើងពីការរឹតបន្តឹងរបស់ចិននៅលើទីក្រុងហើយមានការព្រួយបារម្ភថាទីក្រុងប៉េកាំងកំពុងបន្តការសន្យាមិនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពស៊ីវិលតាមបែបលោកខាងលិចរបស់ហុងកុងដូចជាសេរីភាពនៃការនិយាយនិងប្រព័ន្ធតុលាការឯករាជ្យ។


ក្រុមអ្នកតវ៉ាក៏ខ្លាចអំណាចផ្តាច់ការដែលប្រើបច្ចេកវិទ្យារបស់ប្រទេសចិនផងដែរ។ ដោយពាក់ម៉ាស់ដើម្បីបិទបាំងអត្តសញ្ញាណរបស់ពួកគេពួកគេបានកាត់បន្ថយ“ កាំរស្មីដ៏ឆ្លាតវៃ” និងកម្ទេចកាមេរ៉ាឃ្លាំមើល។ ពួកគេព្រួយបារម្ភអំពីប្រព័ន្ធតាមដានការទទួលស្គាល់ផ្ទៃមុខដែលបង្កើតដោយបញ្ញាសិប្បនិម្មិតចាប់យកទិន្នន័យជីវមាត្ររបស់ពួកគេហើយបញ្ជូនវាទៅកែច្នៃដោយយក្សបច្ចេកវិទ្យាចិនដើម្បីតាមដាននិងកំណត់អត្តសញ្ញាណ។

កាលពីថ្ងៃសុក្រប្រជាជន Chileans ប្រមាណ ១ លាននាក់បានបំពេញតាមដងផ្លូវនានានៃរដ្ឋធានី Santiago ច្រើនជាងការធ្វើដំណើរតាមផ្លូវនានាក្នុងរបបផ្តាច់ការរបស់ឧត្តមសេនីយ៍ Augusto Pinochet ឬរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យដែលបានដើរតាមព្រះអង្គ។


ការតវ៉ាត្រូវបានបង្កឡើងដោយការឡើងថ្លៃរថភ្លើងក្រោមដីប៉ុន្តែភ្លាមៗនោះបានក្លាយជាចលនាដ៏ធំមួយប្រឆាំងនឹងវិសមភាពនៅក្នុងប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសអ្នកមាននៅអាមេរិកឡាទីន។ យ៉ាងហោចណាស់មានមនុស្សចំនួន ១៩ នាក់ត្រូវបានសម្លាប់នៅពេលក្រុមអ្នកតវ៉ាបានប៉ះទង្គិចជាមួយប៉ូលីសនៅក្នុងប៉ុន្មានថ្ងៃថ្មីៗនេះ។

ក្រុមអ្នកតវ៉ាបានព្យាយាមបង្ខំឱ្យពួកគេចូលទៅក្នុងមូលដ្ឋាននៃនីតិកាលរបស់ប្រទេសឈីលីកាលពីថ្ងៃសុក្រដោយបង្កឱ្យមានការជម្លៀសចេញពីអគារ។ ប៉ូលីសបានបាញ់ឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែកដើម្បីរារាំងបាតុកររាប់រយនាក់នៅតាមបរិវេណខណៈដែលសមាជិកសភានិងបុគ្គលិករដ្ឋបាលមួយចំនួនបានប្រញាប់ចេញពីអគារនីតិប្បញ្ញត្តិដែលស្ថិតនៅក្នុងទីក្រុងកំពង់ផែ Valparaiso ។


លោក Marta Lagos ប្រធាន Latinobarometro ក្រុមស្ទង់មតិមិនរកប្រាក់ចំណេញនៅប្រទេសឈីលីបាននិយាយថាការតវ៉ាបានលាតត្រដាងនូវចំណុចខ្វះខាតនៃប្រព័ន្ធនយោបាយរបស់ប្រទេសនេះ។ លោកស្រី Lagos បានថ្លែងថា៖ «មានការបរាជ័យនៃប្រព័ន្ធគណបក្សនយោបាយដែលមានសមត្ថភាពតំណាង ឲ្យ សង្គម។

រដ្ឋបាលរបស់ប្រធានាធិបតីប្រធានាធិបតីSebastiánPiñeraបានប្រកាសថាការតម្លើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាបានបង្កើនប្រាក់សោធនអប្បបរមាចំនួន ២០% និងបានបង្កើនការឡើងថ្លៃរថភ្លើងក្រោមដី។


លោកបានតម្លើងថ្លៃអគ្គិសនីចំនួន ៩,២% ដែលរង់ចាំរហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំក្រោយប៉ុន្តែជាមួយក្រុមអ្នកវិភាគបានព្យាករណ៍ពីការលាលែងរបស់លោកនិងការបោះឆ្នោតថ្មីផលវិបាកនៃការផ្លាស់ប្តូរនេះអាចនឹងធ្លាក់ទៅលើអ្នកស្នងតំណែងរបស់លោក។

ការតវ៉ារបស់កាតាឡានបានឈានដល់ការប្រើអំពើហិង្សា
អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំក្រុមបំបែករដ្ឋកាតាឡាន់បានធ្វើការដើរក្បួនដោយសន្តិវិធីនិងពិធីបុណ្យប៉ុន្តែចលនានេះបានប្រែទៅជាអំពើហឹង្សាកាលពីសប្តាហ៍មុននៅពេលការតវ៉ាបានផ្ទុះឡើងជុំវិញការដាក់ពន្ធនាគារមេដឹកនាំចំនួន ៩ នាក់ដែលបានដឹកនាំការទាមទារឯករាជ្យពីប្រទេសអេស្ប៉ាញក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ។


ការប៉ុនប៉ងមិនបានសម្រេចនោះបានធ្វើឱ្យចលនាបំបែកខ្លួនគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់ដោយមេដឹកនាំ ១២ នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួននិងភាគច្រើនបានរត់ភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសរួមទាំងអតីតប្រធានាធិបតីតំបន់កាតាឡានលោក Carles Puigdemont ។

ក្រុមសកម្មជនសកម្មថ្មីបានលេចចេញជាផ្លូវការក្នុងនោះមានម្នាក់ហៅខ្លួនឯងថាស៊ូណាមីប្រជាធិបតេយ្យដែលប្រើកម្មវិធីរបស់ខ្លួននិងសារដែលបានអ៊ិនគ្រីបដើម្បីអំពាវនាវឱ្យមាន“ ការមិនគោរពតាមស៊ីវិល” ។

ប៉ុន្តែការអំពាវនាវមួយក្នុងចំណោមការអំពាវនាវលើកដំបូងរបស់ខ្លួន ឲ្យ ធ្វើការតវ៉ាបន្ទាប់ពីការចេញសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការកំពូលកាលពីថ្ងៃទី ៣១ ខែតុលាដាក់មេដឹកនាំបានប្រែទៅជាឡោមព័ទ្ធអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិរបស់បាសេឡូណាដោយក្រុមបាតុករបានប៉ះទង្គិចជាមួយប៉ូលីសទាំងយប់។

ក្រុមនេះបានខ្ចីនូវយុទ្ធសាស្ត្រនិងវោហារសាស្ត្រមួយចំនួនពីក្រុមអ្នកតវ៉ាហុងកុងហើយក្រុមអ្នកតវ៉ានៅកន្លែងទាំងពីរបានធ្វើបាតុកម្មគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមកទោះបីជាក្រុមអ្នកតវ៉ាហុងកុងភាគច្រើនបានប្រយ័ត្នមិនជំរុញឱ្យមានឯករាជ្យពីចិនក៏ដោយក៏មានប្រធានាធិបតីចិនម្នាក់ដែរ។ បន្ទាត់ក្រហមរបស់ជីនភីង។

ចលនាមួយនោះកំពុងតែតស៊ូប្រឆាំងនឹងការត្រួតត្រារបស់ចិនដោយឯកបក្សខណៈដែលមួយផ្សេងទៀតកំពុងងើបឡើងប្រឆាំងនឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅអឺរ៉ុបគឺជាភាពខុសគ្នាដែលត្រូវបានបាត់បង់នៅក្នុងឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែក។